Giới thiệu
Bryopsis là một loại tảo gây hại trong bể cá biển. Đây là một chi tảo xanh có hình dạng giống cây dương xỉ, thuộc họ Bryopsidaceae. Hai loài phổ biến nhất trong họ này là Bryopsis pennata và Bryopsis plumosa.Vấn đề chính của loại tảo này là chúng phát triển rất nhanh và không có loài ăn mồi tự nhiên nào có thể tiêu thụ đủ số lượng để kiểm soát sự lây lan của chúng trong bể.
Tảo có thể chiếm không gian sống của san hô và các loài không xương khác, ngăn cản chúng phát triển, sinh trưởng và thực hiện các chức năng sống. Bryopsis còn tiết ra độc tố làm chậm hoặc thậm chí ngăn chặn sự phát triển của san hô, khiến tảo có thể lấn át san hô trong bể cá.
Cách nhận diện tảo Bryopsis
Bryopsis có hình dạng giống cây dương xỉ, màu xanh lục, với thân nhánh từ đó mọc ra các sợi nhỏ xanh rì.
Tảo Bryopsis xâm nhập vào bể cá như thế nào?
Thông thường, chúng xâm nhập vào bể cá qua đá sống hoặc đế san hô. Nếu điều kiện trong bể thuận lợi cho sự phát triển của chúng, Bryopsis có thể nhanh chóng bùng phát và trở nên xâm lấn.
Cách tiêu diệt tảo Bryopsis
1. Tăng Magie (Mg)
Một cách để tiêu diệt Bryopsis là tăng mức Magie trong bể. Khi nồng độ Mg vượt quá một ngưỡng nhất định, tảo bắt đầu chết dần. Lý do là Mg ở mức cao sẽ can thiệp vào quá trình trao đổi chất tế bào của tảo, khiến chúng không thể phát triển.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nồng độ Mg quá cao cũng có thể gây hại cho san hô và các sinh vật khác trong bể, nên cần kiểm soát cẩn thận.
2. Dùng Fluconazole
Fluconazole là một loại thuốc kháng nấm, thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng cho con người. Trong bể cá, nó an toàn cho hầu hết các sinh vật như san hô, tôm, cá và các loài động vật khác, ngoại trừ một số loại tảo (bao gồm Bryopsis).
Fluconazole ngăn chặn quá trình tổng hợp ergosterol, một phân tử cần thiết để duy trì tính toàn vẹn của màng tế bào tảo. Không có ergosterol, tế bào tảo sẽ bị phá hủy và tan rã.
Lưu ý khi sử dụng Fluconazole:
An toàn cho hầu hết sinh vật biển, nhưng nếu bạn có refugium (bể lọc rong), thuốc có thể tiêu diệt luôn hệ tảo trong refugium.
Sau khi thêm thuốc, cần:
Tắt skimmer tối thiểu trong vòng 48h và loại bỏ than hoạt tính.
Không thay nước trong quá trình điều trị (khoảng 2 tuần).
Sau vài ngày sẽ thấy hiệu quả, và sau khoảng 2 tuần, tảo Bryopsis sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn. Sau thời gian này, bạn nên thay nước để loại bỏ các dư lượng còn lại trong bể.
Cách sử dụng Flouconazole:
1. Sử dụng thuốc hãng: Liều dùng tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì.
2. Sử dụng thuốc Fluconazole mua ở tiệm thuốc Tây (tiết kiệm chi phí hơn):
Liều dùng: tính toán từ 5-10mg cho 1L thể tích nước biển. Ví dụ bể 100L, cần nồng độ 6mg/L, ta cần 100x6/150mg (hoạt chất trong 1 viên thuốc trên bao bì) ~ 4 viên. Pha vào nước RO rồi đổ vào ngăn lọc trong bể. Lưu ý tắt skimmer tối thiểu trong vòng 48h và loại bỏ than hoạt tính.
Phương pháp này được coi là tương đối an toàn với các sinh vật trong bể (cá, san hô, động vật không xương sống,...) nếu được sử dụng đúng cách
1. Ức chế sự tổng hợp ergosterol: Fluconazole là một thuốc chống nấm hoạt động chủ yếu bằng cách ức chế enzyme lanosterol 14α-demethylase, giúp ngừng quá trình tổng hợp ergosterol, một thành phần quan trọng của màng tế bào nấm và tảo. Khi thiếu ergosterol, màng tế bào của Bryopsis sẽ trở nên kém ổn định, dẫn đến việc tảo không thể phát triển bình thường và dần bị chết.
2. Ảnh hưởng chọn lọc: Fluconazole tác động chủ yếu lên các tảo thuộc nhóm nấm hoặc tảo có thành phần giống nấm (như Bryopsis). Đây là lý do tại sao fluconazole có thể được sử dụng để diệt tảo Bryopsis mà không ảnh hưởng quá nhiều đến các loài sinh vật khác trong hồ.
3. Cải thiện tình trạng hồ: Việc sử dụng fluconazole giúp làm giảm sự phát triển quá mức của Bryopsis, giúp các hệ sinh thái trong hồ trở nên ổn định hơn, đặc biệt là trong các hồ nuôi san hô, vì Bryopsis có thể cạnh tranh với san hô và các sinh vật khác về dinh dưỡng.
Tuy nhiên, khi sử dụng fluconazole trong hồ, bạn cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị để tránh tác động tiêu cực đến các sinh vật khác trong hệ sinh thái hồ, như san hô và động vật không xương sống. Việc theo dõi chất lượng nước và tình trạng sinh vật trong hồ là rất quan trọng trong quá trình điều trị.